Arabuluculuk Merkezi

Arabulucu, taraflar arasındaki çatışmayı etkili ve tarafsız bir şekilde yöneten, sürecin tamamına hakim, iletişim becerisi kuvvetli ve arabuluculuk müzakere süreçlerine hakim kişidir. Arabulucular, Adalet Bakanlığı tarafından yapılan yazılı ve sözlü sınavda başarılı olup bu konuda Bakanlık tarafından yetkili kılınmış kişilerdir. Arabuluculuk lisansına sahip olmayan kişilerin bu süreci yürütmesi yasaktır.

Arabulucu, taraflara arasındaki çatışmayı tarafsız ve gizli bir şekilde yönetir. Arabulucu, gerektiğinde tarafları ayrı odalarda ve gizlilik prensibi çerçevesinde dikkatli bir şekilde dinler. Sürecin bir tarafı olmayan arabulucu, taraflara herhangi bir hukuki öneride bulunamaz ancak halin icap ettiği ölçüde farklı bakış açıları sunabilir ya da önerebilir. Arabuluculuk sürecinde kontrol tamamen tarafların edelinde olup arabulucu tarafları anlaşmaya veya anlaşmamaya zorlayamaz. Taraflar istedikleri zaman masadan kalkabilir.

Zorunlu arabuluculukta Adalet Bakanlığı tarafından tayin edilen arabulucu süreci yönetir. Ancak taraflar istedikleri zaman ihtiyari arabulucu seçebilirler. İhtiyari arabuluculuk sürecinde ise bu konuda kesin bir hüküm bulunmamaktadır. Her iki taraf ortak bir kanaatle arabulucuyu seçebilir. Bu durum uygulamada daha çok bir tarafın diğer tarafa arabulucuyu önermesi diğer tarafın da önerilen kişiyi ya da arabuluculuk merkezini kabul etmesiyle tezahür eder. En nihayetinde ihtiyari arabuluculuk sürecinde taraflar arabulucuyu serbestçe belirleyebilirler. Ancak arabulucunun daha önce karşı tarafın vekilliğini yapmamış olması gerekir. Böyle bir durumda arabulucunun diğer tarafı bilgilendirmesi ve her iki taraftan da süreci yürütmek için izin alması şarttır.

Arabuluculuğun en önemli avantajı tarafların birbirini güvenli ve gizli bir ortamda dinleyebilmesidir. Mahkeme sürecinde taraflar müzakere etmez tam tersine kendini haklı çıkarmak için tüm delilleri öne sürer. Ancak arabuluculuk sürecinde taraflar bir araya gelerek birbirini anlama ve uygun bir zeminde anlaşma fırsatı yakalar. Bunun dışında eğer bir anlaşma olursa taraflar uzun süren ve pahalı olabilecek dava sürecine katlanmak zorunda kalmazlar. Taraflar belki de dava neticesinde ödeyecekleri bedelin çok azını ödeyerek tüm çatışmayı sona erdirebilir.

Arabulucuya başvurmakla kişiler dava hakkından feragat etmezler. Arabuluculuk süreci gizli bir süreç olduğundan bu yönteme başvurmakla haklardan feragat edilmesi mümkün değildir. Ancak süreç sonunda bir anlaşmaya varılırsa ve bir sözleşme imzalanırsa bu durumda haktan feragat edilmesi gündeme gelebilir. Şöyle ki, bir taraf bu ödemenin yapılması kaydıyla herhangi bir alacağı kalmayacağının kabulünü karşı taraftan isteyebilir. Karşı tarafın bu beyanı kabul etmesi durumunda artık o haktan feragat edilmiş olur. Başka bir deyişle haktan feragat tarafın iradesine bağlıdır. Kişiler bazı alacak kalemleri yönünden hakkını saklı tutarak anlaşmak isteyebilir. Bu konuda bir beis bulunmamaktadır. Arabuluculuk merkezi gelen talepleri ve kabulleri metne doğru bir şekilde yansıtılması için aracılık eder.

Arabuluculuk dava, tahkim ve icra süreçleriyle kıyaslandığında ucuz bir süreçtir. Örneğin dava açıldığında kazanan taraf kaybeden taraftan yargılama giderleri, avukatlık ücreti, uyuşmazlığın kapsamındaki hakka ilişkin ödeme, icra masrafları ve icra vekalet ücreti gibi bek çok kalem bazında ödeme talep eder. Bunun haricinde dava açılması ve icra takibi başlatılması için harç, masraf avansı, bilirkişi ücreti, keşif ücreti gibi pek çok ödeme yapılması icap eder. Ancak arabuluculuk sürecinde bu gibi konuların tartışılmasına gerek yoktur. Adalet Bakanlığı’nın belirlediği tarife üzerinden taraflar arabuluculuk ücretini öder ve mesele kapanır.

Arabuluculuk sürecinden sonra bir anlaşmaya varılmışsa ve karşı taraf yükümlülüğünü yerine getirmiyorsa bu durumda görevli ve yetkili mahkemeden icra edilebilirlik şerhi alınarak icra yoluna gidilebilir. Bu önemli bir avantajdır. Zira mahkeme tarafından verilen icra edilebilirlik şerhi, icra müdürlüğü tarafından ilamlı icra olarak takibe konulur. Başka bir deyişle ilamlı icraya itiraz mümkün olmadığından icra hızlı bir şekilde kesinleşir ve hemen haciz aşamasına geçilebilir.